De blaas, baarmoeder en endeldarm rusten in het bekken op de bekkenbodem en daarnaast zijn ze met een aantal banden verbonden aan het bekken. Als de stevigheid van de banden en de bekkenbodemspieren niet meer optimaal is, kan dit verzakkingsklachten geven. Een verzakking wordt ook wel prolaps genoemd. Een prolaps is het door de vagina naar beneden zakken van de organen in het kleine bekken (blaas, baarmoeder en/of darmen).
Vijftig procent van de vrouwen die bevallen zijn, heeft een verzakking. Slechts twintig procent van de vrouwen met een verzakking heeft er ook echt last van, waarbij opvallend is dat de mate van verzakking niet maatgevend is voor de ernst van de klachten. Ook vrouwen die nooit zwanger geweest zijn kunnen een verzakking krijgen.
Wat voor klachten kan een verzakking geven?
Afhankelijk van welke vorm van verzakking er is kunnen zich de volgende klachten voordoen:
- balgevoel, hangend, uitpuilend gevoel
- een 'balletje', uitstulping uit de vagina
- zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik
- lage rugklachten
- problemen met plassen (onder andere incontinentie, veelvuldig aandrang, niet goed leeg kunnen plassen)
- problemen met de ontlasting (onder andere obstipatie, niet goed leeg zijn na de ontlasting, veelvuldig aandrang, verlies van windjes of ontlasting)
- pijn bij geslachtsgemeenschap
Welke vormen van verzakking zijn er?
Er zijn drie vormen van verzakking. Van links naar rechts op de illustratie: een voorwandverzakking (blaas en/of plasbuis), een baarmoederverzakking en een achterwandverzakking (darmverzakking)
Wat is de oorzaak van een verzakking?
Over het algemeen wanneer er veel druk op de buikinhoud of op de bekkenbodem uitgeoefend is, zoals bij zwangerschap en een (zware) bevalling. Of bij veelvuldig persen bij chronische obstipatie, bij veel hoesten, bij chronisch longaandoeningen (COPD) en bij rokers. Bij langdurig zwaar werk en veel tillen bestaat er ook een vergrote kans op een verzakking. Ook zijn er vrouwen die in aanleg zwak steunweefsel hebben. Vaak ook ontstaat een verzakking pas na de overgang, omdat de bekkenbodem dan door een veranderde hormoonhuishouding minder steun biedt.
Door middel van gerichte oefentherapie kunnen lichte vormen van verzakkingen worden opgeheven en verergering kan worden voorkomen. Ook zullen het ongemak en de klachten van de verzakking afnemen.
Door middel van gerichte oefentherapie kunnen lichte vormen van verzakkingen worden opgeheven en verergering kan worden voorkomen. Ook zullen het ongemak en de klachten van de verzakking afnemen.
Therapie
- Bekkenbodemtraining wanneer de bekkenbodem niet goed functioneert, adviezen voor plas- en ontlastingshouding- en gedrag.
- Dagelijkse adviezen omtrent het verminderen van de belasting in de buikholte.
- Als er sprake van obstipatie is: advies om te ontlasting soepel te maken/houden.
- Oefeningen voor buik-, rug-, bil- en beenspiertraining in verband met een goede houding en beweging bij de dagelijkse activiteiten (tillen, dragen, oppakken van baby/peuter et cetera) en om adequate ondersteuning te geven aan de buikorganen.
Hoewel de bekkenbodemoefeningen een erg belangrijk onderdeel zijn van de therapie, zijn de adviezen en instructies die gegeven worden met betrekking tot houding, ademhaling, tillen en andere activiteiten minstens zo bepalend voor een positief resultaat. U moet in het begin dagelijks oefenen en misschien zelfs uw levensstijl wat aanpassen. In een latere fase hoeft u niet meer dagelijks te trainen, maar wel regelmatig. Een aantal adviezen zult u uw leven lang in het achterhoofd moeten houden, ter voorkoming van terugkeer of verergering van uw klachten.
Behandeling van een verzakking
Afhankelijk van de ernst van de verzakking en eventueel bijkomende ziektes wordt per patiënte gekeken welke behandeling de juiste is. Een behandeling kan bestaan uit bekkenfysiotherapie, een ring (pessarium) of operatie. Operatief ingrijpen wordt vaak voorafgegaan door bekkenfysiotherapie om de functie en conditie van de bekkenbodem te optimaliseren. De therapie wordt bepaald aan de hand van de aard van de verzakking en uiteraard in overleg met patiënte en specialist.
