Manuele therapie is bedoeld voor mensen die klachten hebben als gevolg van stoornissen aan het bewegingsapparaat: botten, gewrichten en omliggende structuren. Behalve dat deze functiestoornissen pijn kunnen veroorzaken in en rond gewrichten, kunnen als gevolg hiervan ook klachten optreden in andere delen van het lichaam. Hieronder volgt een aantal voorbeelden van aandoeningen die door de manueeltherapeut kunnen worden behandeld.
Wat is manuele therapie?
Manuele therapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie. Geregistreerde manueeltherapeuten hebben na de 4 jarige HBO-opleiding Fysiotherapie een Post-HBO opleiding Manuele Therapie gevolgd van minstens 3 jaar. De manueeltherapeut staat geregistreerd in het Centraal Kwaliteitsregister (CKR) van het Koninklijk Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF). Om in dit register vermeld te blijven dient de manueeltherapeut jaarlijks aan een aantal criteria te voldoen, waaronder bij- en nascholing.
Voor welke klachten kan ik bij een manueeltherapeut terecht?
Voor alle klachten die met het bewegen van het lichaam te maken hebben. Voorbeelden zijn: rugklachten, hernia, ischias, ribklachten, nekklachten, knieklachten, enkelklachten, hielspoor, schouderklachten, hoofdpijn, artrose, whiplash, tennisarm, bepaalde vormen van duizeligheid, scoliose.
Deze behandelmethode is uitermate geschikt voor het behandelen van klachten die al langer bestaan of steeds terug komen. Binnen één sessie kunnen meerdere klachten tegelijkertijd behandeld worden.
Centraal in de manuele therapie staat het verbeteren van de gewrichtsbewegingen in uw hele lichaam. De therapie richt zich op het wegnemen van de oorzaak van de klachten en niet op het bestrijden van de symptomen.
Deze behandelmethode is uitermate geschikt voor het behandelen van klachten die al langer bestaan of steeds terug komen. Binnen één sessie kunnen meerdere klachten tegelijkertijd behandeld worden.
Centraal in de manuele therapie staat het verbeteren van de gewrichtsbewegingen in uw hele lichaam. De therapie richt zich op het wegnemen van de oorzaak van de klachten en niet op het bestrijden van de symptomen.
Hoe ontstaan klachten?
Verstoord evenwicht
Wanneer het natuurlijk evenwicht tussen de voorkeuren van bewegen en de vorm van het lichaam verstoord raakt, kunnen er klachten ontstaan. Het lichaam beweegt dan niet meer optimaal, passend bij de vorm van het lichaam. Het evenwicht kan worden verstoord door een ongeluk (aanrijding, verzwikken van een enkel, val van de trap), door een eenzijdige werkhouding, ongewone arbeid, knellende kleding, door psychische factoren enzovoort.
Van storing naar klachten
Wanneer we (bijvoorbeeld na het verzwikken van een enkel) gedwongen worden om de voet anders te bewegen, verandert onze manier van lopen. Die andere manier van lopen gaat ook gepaard met een verandering van bewegingen in knieën, heupen, het bekken, de wervelkolom en uiteindelijk het hele lichaam. Als het lichaam zich voldoende aan kan passen aan deze andere manier van bewegen, zullen er niet direct klachten ontstaan. Als deze persoon echter zou gaan hardlopen, dan kunnen de gemaakte aanpassingen weleens tekort schieten. Zeker als deze situatie langere tijd duurt, kan het bestaande evenwicht tussen vorm van het lichaam en de bewegingsvoorkeur worden verstoord en kunnen er op allerlei plaatsen in het lichaam klachten ontstaan.
Op deze manier kan een andere manier van lopen na het verzwikken van een enkel uiteindelijk bijvoorbeeld lage rugklachten veroorzaken. Maar er kunnen zelfs klachten ontstaan in de nek of op andere plaatsen, zoals een pees-ontsteking in de schouder, of een spierscheur in het bovenbeen (omdat de knie gedwongen wordt om anders te gaan bewegen). De plaats waar de klacht zit zegt niet per se iets over de oorzaak van de klachten. Het behandelen van alleen de plek waar de pijnklachten zich bevinden, zal de klachten daarom vaak niet geheel doen verdwijnen. Het evenwicht van het gehele lichaam zal hersteld moeten worden om de oorzaak van de klachten op te heffen.
Werking van gewrichten
Gewrichtsbewegingen worden gestuurd door het gewrichtskapsel. Als het kapsel niet meer in staat is het gewricht op de juiste manier te sturen dan ontstaat er een bewegingsbeperking van het gewricht. Als gevolg hiervan raken omringende structuren als spieren, gewrichtsbanden en zenuwweefsel geïrriteerd met als gevolg pijn, stijfheid en functieverlies. De manueeltherapeut beïnvloedt tijdens de behandeling de functie van het gewrichtskapsel. Het effect: het gewricht beweegt soepeler. Als de gewrichtsfunctie na enkele behandelingen blijvend hersteld is, zullen de pijnklachten verdwijnen.
Wanneer het natuurlijk evenwicht tussen de voorkeuren van bewegen en de vorm van het lichaam verstoord raakt, kunnen er klachten ontstaan. Het lichaam beweegt dan niet meer optimaal, passend bij de vorm van het lichaam. Het evenwicht kan worden verstoord door een ongeluk (aanrijding, verzwikken van een enkel, val van de trap), door een eenzijdige werkhouding, ongewone arbeid, knellende kleding, door psychische factoren enzovoort.
Van storing naar klachten
Wanneer we (bijvoorbeeld na het verzwikken van een enkel) gedwongen worden om de voet anders te bewegen, verandert onze manier van lopen. Die andere manier van lopen gaat ook gepaard met een verandering van bewegingen in knieën, heupen, het bekken, de wervelkolom en uiteindelijk het hele lichaam. Als het lichaam zich voldoende aan kan passen aan deze andere manier van bewegen, zullen er niet direct klachten ontstaan. Als deze persoon echter zou gaan hardlopen, dan kunnen de gemaakte aanpassingen weleens tekort schieten. Zeker als deze situatie langere tijd duurt, kan het bestaande evenwicht tussen vorm van het lichaam en de bewegingsvoorkeur worden verstoord en kunnen er op allerlei plaatsen in het lichaam klachten ontstaan.
Op deze manier kan een andere manier van lopen na het verzwikken van een enkel uiteindelijk bijvoorbeeld lage rugklachten veroorzaken. Maar er kunnen zelfs klachten ontstaan in de nek of op andere plaatsen, zoals een pees-ontsteking in de schouder, of een spierscheur in het bovenbeen (omdat de knie gedwongen wordt om anders te gaan bewegen). De plaats waar de klacht zit zegt niet per se iets over de oorzaak van de klachten. Het behandelen van alleen de plek waar de pijnklachten zich bevinden, zal de klachten daarom vaak niet geheel doen verdwijnen. Het evenwicht van het gehele lichaam zal hersteld moeten worden om de oorzaak van de klachten op te heffen.
Werking van gewrichten
Gewrichtsbewegingen worden gestuurd door het gewrichtskapsel. Als het kapsel niet meer in staat is het gewricht op de juiste manier te sturen dan ontstaat er een bewegingsbeperking van het gewricht. Als gevolg hiervan raken omringende structuren als spieren, gewrichtsbanden en zenuwweefsel geïrriteerd met als gevolg pijn, stijfheid en functieverlies. De manueeltherapeut beïnvloedt tijdens de behandeling de functie van het gewrichtskapsel. Het effect: het gewricht beweegt soepeler. Als de gewrichtsfunctie na enkele behandelingen blijvend hersteld is, zullen de pijnklachten verdwijnen.
De visie van de manuele therapie volgens de Utrechtse school
Individualiteit
Ieder mens is herkenbaar aan zijn eigen bouw, zijn eigen houding en zijn eigen manier van bewegen. We zien er allemaal anders uit, we bewegen ook allemaal anders. Niet alleen het uiterlijk van iemand is uniek, maar ook de eigen manier van bewegen.
Bewegingsvoorkeur
Bij het op de fiets stappen, stapt u uit gewoonte met het linker- of met het rechter been op. U kunt ook opstappen met het been waarmee u doorgaans niet opstapt. Dit kost u echter veel meer moeite. U heeft bij het op een fiets stappen een voorkeur van bewegen.
Zo zijn er talloze situaties waarin een bewegingsvoorkeur naar voren komt. Denk bijvoorbeeld aan het gooien van een bal, het vouwen van de handen en het kruisen van de armen, het gaan zitten in kleermakerszit. Onze bewegingsvoorkeur is van invloed op alle bewegingen die we maken. Deze voorkeur voor bepaalde bewegingen zorgt er voor dat onze botten, gewrichten en spieren niet volledig symmetrisch gevormd zijn. Mede door het bewegen wordt de vorm van onze gewrichten bepaald en door de ontstane vorm hebben we onze voorkeursbewegingen. Er is dus sprake van een natuurlijke wisselwerking tussen bewegen en vorm.
De verschillen tussen links en rechts in het lichaam kunnen gebruikt worden om de bewegingsvoorkeuren van iemand te leren kennen. We meten de verschillen om op deze manier informatie te krijgen over de ontwikkelde voorkeur van bewegen.
Ieder mens is herkenbaar aan zijn eigen bouw, zijn eigen houding en zijn eigen manier van bewegen. We zien er allemaal anders uit, we bewegen ook allemaal anders. Niet alleen het uiterlijk van iemand is uniek, maar ook de eigen manier van bewegen.
 Bewegingsvoorkeur stofzuigen, hier: linkerhand onder |
 Bewegingsvoorkeur 'armstrengelen', hier: de rechterarm voor de linker |
Bewegingsvoorkeur
Bij het op de fiets stappen, stapt u uit gewoonte met het linker- of met het rechter been op. U kunt ook opstappen met het been waarmee u doorgaans niet opstapt. Dit kost u echter veel meer moeite. U heeft bij het op een fiets stappen een voorkeur van bewegen.
Zo zijn er talloze situaties waarin een bewegingsvoorkeur naar voren komt. Denk bijvoorbeeld aan het gooien van een bal, het vouwen van de handen en het kruisen van de armen, het gaan zitten in kleermakerszit. Onze bewegingsvoorkeur is van invloed op alle bewegingen die we maken. Deze voorkeur voor bepaalde bewegingen zorgt er voor dat onze botten, gewrichten en spieren niet volledig symmetrisch gevormd zijn. Mede door het bewegen wordt de vorm van onze gewrichten bepaald en door de ontstane vorm hebben we onze voorkeursbewegingen. Er is dus sprake van een natuurlijke wisselwerking tussen bewegen en vorm.
De verschillen tussen links en rechts in het lichaam kunnen gebruikt worden om de bewegingsvoorkeuren van iemand te leren kennen. We meten de verschillen om op deze manier informatie te krijgen over de ontwikkelde voorkeur van bewegen.
 Bewegingsvoor keurkleermakerszit: hier de linkervoet vóór de rechter |
 Bewegingsvoorkeur armen over elkaar: hier de rechterarm over de linker |
Hoe verloopt een behandeling?
Vraaggesprek
In een eerste gesprek informeert de manueeltherapeut naar uw klachten op dit moment en naar de geschiedenis hiervan.
Metingen en onderzoek
Het manueel therapeutisch onderzoek bestaat uit een uitgebreid lichamelijk onderzoek wat in het bijzonder gericht is op het opsporen van storingen in de functie van uw gewrichten en metingen om te kunnen bepalen wat uw bewegingsvoorkeuren zijn. Enkele voorbeelden van metingen en bewegingen zijn: op welke manier kruist u de armen, met welk oog kijkt u bij voorkeur en met welke arm gooit u een bal? Hoe is de stand van uw bekken?
Behandeling
Op basis van alle gegevens is duidelijk hoe de manueel therapeut uw gewrichten moet bewegen om een zo groot mogelijk effect te bereiken. Tijdens de behandeling zullen zoveel mogelijk gewrichten van het lichaam behandeld worden om de totale balans van het bewegen te herstellen, met als doel de oorzaak van de klachten weg te nemen en de samenwerking tussen verschillende gewrichten te optimaliseren. De (wervel)gewrichten worden op een zachte, pijnvrije manier bewogen. Er is absoluut geen sprake van 'kraken' of 'rechtzetten'. De behandeling duurt meestal 3 kwartier en wordt om de 2 a 3 weken herhaald. De periode tussen 2 behandelingen is noodzakelijk om het lichaam de tijd te geven anders te gaan bewegen en daaraan te wennen. Bij elke behandeling wordt het bewegingsonderzoek herhaald en de metingen worden regelmatig opnieuw getest. Op deze manier wordt aan het begin van elke vervolgbehandeling bekeken of u inderdaad anders bent gaan bewegen. Na twee of drie behandelingen wordt bekeken of er voldoende verbetering is opgetreden. Als er geen verandering en/of verbetering is opgetreden, wordt de behandeling gestopt. De manueeltherapeut zal in dit geval de terugverwijzing naar de huisarts verzorgen. Zelden zijn er meer dan 6-8 behandelingen nodig.
In een eerste gesprek informeert de manueeltherapeut naar uw klachten op dit moment en naar de geschiedenis hiervan.
Metingen en onderzoek
Het manueel therapeutisch onderzoek bestaat uit een uitgebreid lichamelijk onderzoek wat in het bijzonder gericht is op het opsporen van storingen in de functie van uw gewrichten en metingen om te kunnen bepalen wat uw bewegingsvoorkeuren zijn. Enkele voorbeelden van metingen en bewegingen zijn: op welke manier kruist u de armen, met welk oog kijkt u bij voorkeur en met welke arm gooit u een bal? Hoe is de stand van uw bekken?
Behandeling
Op basis van alle gegevens is duidelijk hoe de manueel therapeut uw gewrichten moet bewegen om een zo groot mogelijk effect te bereiken. Tijdens de behandeling zullen zoveel mogelijk gewrichten van het lichaam behandeld worden om de totale balans van het bewegen te herstellen, met als doel de oorzaak van de klachten weg te nemen en de samenwerking tussen verschillende gewrichten te optimaliseren. De (wervel)gewrichten worden op een zachte, pijnvrije manier bewogen. Er is absoluut geen sprake van 'kraken' of 'rechtzetten'. De behandeling duurt meestal 3 kwartier en wordt om de 2 a 3 weken herhaald. De periode tussen 2 behandelingen is noodzakelijk om het lichaam de tijd te geven anders te gaan bewegen en daaraan te wennen. Bij elke behandeling wordt het bewegingsonderzoek herhaald en de metingen worden regelmatig opnieuw getest. Op deze manier wordt aan het begin van elke vervolgbehandeling bekeken of u inderdaad anders bent gaan bewegen. Na twee of drie behandelingen wordt bekeken of er voldoende verbetering is opgetreden. Als er geen verandering en/of verbetering is opgetreden, wordt de behandeling gestopt. De manueeltherapeut zal in dit geval de terugverwijzing naar de huisarts verzorgen. Zelden zijn er meer dan 6-8 behandelingen nodig.
Enkele voorbeelden van behandelingen
 Lage rug (lumbale wervelkolom) |
 Heup |
 Bovenrug (thoracale wervelkolom) |
 Bovenrug (thoracale wervelkolom) |
  Voorbeeld behandeling schouder (links) en nek (rechts) |
Wat kunt u na de behandeling verwachten?
De klachten kunnen direct of enige dagen na de behandeling verminderen. Er kan misschien wat vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, spierpijn of enige verheviging van de klachten optreden in de eerste paar dagen na de behandeling. Maakt u zich hier geen zorgen over. Deze reacties zijn van voorbijgaande aard en zijn normaal.
Op basis van de uitkomsten van het onderzoek en het vraaggesprek zal de manueeltherapeut met u bespreken of uw klachten door middel van manuele therapie gunstig te beïnvloeden zijn.
Centraal in de manuele therapie staat het verbeteren van de gewrichtsbewegingen in uw hele lichaam. De therapie richt zich op het wegnemen van de oorzaak van de klachten en niet op het bestrijden van de symptomen.
Op basis van de uitkomsten van het onderzoek en het vraaggesprek zal de manueeltherapeut met u bespreken of uw klachten door middel van manuele therapie gunstig te beïnvloeden zijn.
Centraal in de manuele therapie staat het verbeteren van de gewrichtsbewegingen in uw hele lichaam. De therapie richt zich op het wegnemen van de oorzaak van de klachten en niet op het bestrijden van de symptomen.
Veel gestelde vragen
Heeft u een verwijzing nodig van de huisarts of specialist?
Nee, dat is niet nodig.
Wat kunt u na de behandeling verwachten?
De klachten kunnen direct of enige dagen na de behandeling verminderen. Er kan misschien wat vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, spierpijn of enige verheviging van de klachten optreden in de eerste paar dagen na de behandeling. Maakt u zich hier geen zorgen over. Deze reacties zijn van voorbijgaande aard en zijn normaal.
Wat kost een behandeling?
Manuele therapie wordt doorgaans door uw zorgverzekering vergoed mits u fysiotherapie in uw aanvullende pakket heeft meeverzekerd. Tarieven en voorwaarden van de behandeling krijgt u bij Fysiotherapie Miltenburg.
Nee, dat is niet nodig.
Wat kunt u na de behandeling verwachten?
De klachten kunnen direct of enige dagen na de behandeling verminderen. Er kan misschien wat vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, spierpijn of enige verheviging van de klachten optreden in de eerste paar dagen na de behandeling. Maakt u zich hier geen zorgen over. Deze reacties zijn van voorbijgaande aard en zijn normaal.
Wat kost een behandeling?
Manuele therapie wordt doorgaans door uw zorgverzekering vergoed mits u fysiotherapie in uw aanvullende pakket heeft meeverzekerd. Tarieven en voorwaarden van de behandeling krijgt u bij Fysiotherapie Miltenburg.
